Rola snu w procesie rehabilitacji

Wstęp

Rehabilitacja to proces, którego celem jest przywrócenie pełnej lub jak największej sprawności ruchowej, psychicznej i społecznej po przebytej chorobie, urazie lub innej niekorzystnej sytuacji zdrowotnej. Jest to proces złożony, wymagający od pacjenta zaangażowania i wysiłku. Szacuje się, że około 70% pacjentów, którzy przechodzą rehabilitację, ma problemy ze snem. Niewystarczająca ilość odpoczynku nocnego lub jego nieprawidłowa jakość może negatywnie wpływać na proces leczenia i rehabilitacji, zwiększając ryzyko powikłań i opóźniając powrót do zdrowia.

Odpowiedni sen a poprawa życia codziennego

Prawidłowy sen to taki, który jest wystarczająco długi, regularny i o dobrej jakości. Zazwyczaj zaleca się, aby osoby dorosłe spały 7-8 godzin na dobę. Prawidłowy sen jest niezbędny do regeneracji organizmu, ponieważ w czasie odpoczynku nocnego organizm naprawia uszkodzone komórki oraz odpowiednio je dotlenia. W konkretnych godzinach nocnych regenerują się poszczególne narządy wewnętrzne, dlatego tak ważny jest czas jaki poświęcamy na sen. Odpoczynek naturalnie wzmacnia układ odpornościowy, a także optymalizuje funkcje poznawcze, ponieważ wykazano bezpośredni wpływ snu na pamięć, koncentrację i zdolność uczenia się, a także na szereg działań związanych z regulacją nastroju poprzez wyrównanie poziomu hormonów stresów (tj. kortyzol)

Wpływ snu na proces rehabilitacji

Odpowiedni sen jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu procesu rehabilitacji. Niewystarczająca ilość lub nieprawidłowa jakość odpoczynku nocnego może prowadzić do wielu powikłań wpływających bezpośrednio na obniżenie jakości życia oraz wydolności organizmu, które bezpośrednio przekładają się na tempo rehabilitacji i powrotu do zdrowia. Krótki i słabo jakościowo sen ma wpływ na układ błędny i zachowanie równowagi oraz koordynacji ruchowej, co bezpośrednio przekłada się na zwiększone kilkakrotnie ryzyko upadków i urazów. Również przez problemy z koordynacją ruchową oraz zmniejszenie wydolności organizmu wpływa na opóźnienie powrotu do sprawności fizycznej. Przez przeciągający się proces rehabilitacyjny oraz brak widocznych i regularnych efektów pacjent może doświadczyć spadku chęci do kontynuowania planu treningowego oraz motywacji do regularn

Badania naukowe

Liczne badania naukowe potwierdzają pozytywny wpływ prawidłowego snu na proces rehabilitacji. Przykładem jest badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Toronto, które wykazało, że osoby po przebytym urazie kolana, które spały 7-8 godzin na dobę, miały lepsze wyniki w rehabilitacji niż te, które spały mniej niż 7 godzin na dobę. Kolejne ciekawe badanie polegało na pomiarze dolegliwości bólowych oraz obrzęków oraz zakresie ruchu i zwiększeniu siły mięśniowej. Osoby dbające o prawidłową higienę snu miały zdecydowanie lepsze wyniki niż osoby o rozregulowanej porze i długości wypoczynku nocnego.

Jak poprawić jakość snu?

Aby poprawić jakość swojego snu należy wprowadzić kilka małych nawyków, które bezpośrednio wpłyną na naszą higienę snu. Utrzymanie ich i stosowanie regularnie w wyraźny sposób poprawi jakość życia, a pierwsze efekty można zaobserwować po ok. tygodniu utrzymania zdrowej rutyny odpoczynku nocnego. Pierwszą i najważniejszą zasadą jest regularna pora zasypiania i wstawania, bez względu na dzień tygodnia. W początkowej fazie wprowadzania tej zasady możliwe jest utrudnione zasypianie, jednak utrzymanie tej rutyny gwarantuje regulację procesu. Kolejnym ważnym elementem jest przygotowanie miejsca snu. Zachowanie ciemnej, spokojnej atmosfery oraz wietrzenie pomieszczenia przed snem gwarantuje lepszą jakość snu oraz ułatwia zasypianie. Ważnym elementem jest również zachowanie regularności w spożywaniu posiłków przed snem. Zaleca się spożyć ostatni posiłek na ok 2-3h, a kawę na 6h przed planowanym spoczynkiem nocnym. Dbając o wyregulowanie rutyny i higieny snu należy zrezygnować ze spożywania alkoholu, który dezorganizuje naturalne potrzeby organizmu. Regularna aktywność fizyczna również poprawia jakość snu.

Podsumowanie

Odpowiedni sen jest niezbędny do prowadzenia zdrowego trybu życia. W przypadku procesu rehabilitacji, odpowiednia higiena snu może znacząco przyspieszyć i poprawić efekty prowadzonego planu. Brak dbałości o wypoczynek nocny prowadzi do wydłużenia procesu rehabilitacyjnego, co finalnie wiąże się ze spadkiem motywacji i zwiększa realne ryzyko wystąpienia depresji lub stanów lękowych. Wprowadzając kilka prostych zasad do codziennej rutyny możemy szybko wyregulować sen, a efekty utrzymania odpowiedniej higieny wypoczynku nocnego będa szybko widoczne, nie tylko w efektach treningowych, ale również w życiu codziennym.